TBMM’nin İsveç’in NATO üyeliğine verdiği onay Resmi Gazete’de yayımlandı

23 Ocak 2024

Güncelleme 2 saat önce

İsveç’in NATO’ya katılımıyla ilgili TBMM Genel Kurulunda kabul edilen kanun Resmi Gazete’nin mükerrer sayısında onaylandı.

Genel Kurul’daki oylamada 287 kabul, 55 ret oyunun yanı sıra 4 de çekimser oy kullanılmıştı.

AKP, MHP, CHP ve DEVA Partisi İsveç’in NATO üyeliğine ‘evet’ derken, İYİ Parti, DEM Parti, Saadet Partisi ve Hüda-Par ve TİP’ten oylamaya katılan vekiller ret oyu kullanmıştı.

Mart 2023’te Finlandiya’nın katılımı için yapılan oylamada hiçbir siyasi parti grubu ‘hayır’ oyu kullanmamıştı. AKP, CHP, İYİ Parti ve MHP üyeliğe onay verirken HDP, TİP, BBP, DEVA, DP ve ZP oylamaya katılmamıştı.

Öte yandan İYİ Parti ve Saadet Partisi TBMM Dışişleri Komisyonu’nda İsveç için ‘hayır’ oyu kullanmıştı. Fakat bu iki partinin sandalye sayısı, Genel Kurul’da ‘hayır’ oyu çıkması için yeterli değildi.

Rusya’nın Ukrayna’ya saldırmasının ardından, uzun süredir tarafsızlık politikası güden bu iki ülke NATO üyeliğine başvurmuş, Türkiye iki ülkenin PKK ve Gülen yapılanmasını desteklediği gerekçesiyle başvuruları onaylamamıştı.

Yürütülen müzakerelerin ardından Rusya ile sınırı olan Finlandiya’ya onay veren Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, İsveç hükümetinin PKK’yle mücadelede yeterli adımı atmadığını belirterek bu ülkenin üyelik protokolünü TBMM’ye göndermemişti.

2023’te İsveç’in üyeliği karşılığında ABD’nin Türkiye’ye savaş uçağı satması ve Türkiye’nin AB üyelik müzakerelerinin açılması gibi konuları gündeme getiren Cumhurbaşkanı Erdoğan, yazın düzenlenen NATO zirvesinde İsveç’in üyeliğine onay verdiğini açıklamış fakat bunun TBMM’de oylama süreci ağırdan alınmıştı.

Finlandiya’nın üyeliğinin onaylandığı oturumda konuşan CHP Dışişleri Komisyonu Sözcüsü Ünal Çeviköz “Bugün İsveç’i Finlandiya’yla birlikte görüşmüyor olmamızın İsveç halkında bir kırgınlık yaratmadığını ummak isterim. İsveç, geçmiş on yıl içinde Türkiye’nin Avrupa Birliği üyeliği için en fazla mücadele gösteren ve Türkiye’yi en fazla savunan AB üyelerinden bir tanesi olmuştur. Bunu da hiçbir şekilde unutmamamız gerekir” demişti.

HDP Dışişleri Komisyonu Sözcüsü Hişyar Özsoy ise “Hiçbir zaman askeri anlaşmaya ‘evet’ oyu vermiyoruz, her zaman ‘hayır’ diyoruz. İlk defa askeri bir anlaşmada böyle yapıyoruz. Şimdiye kadar hepsine ret oyu verdik. Ama bu defa Finlandiya’nın güvenlik kaygılarını meşru gördüğümüz için bu oylamaya katılmama kararı aldık, ‘hayır’ da demek istemedik. HDP olarak hiçbir askeri ittifaka evet demeyiz, diyemeyiz, programımızda var” diye konuşmuştu.

Türkiye’nin ardından Macaristan’ın da İsveç’in üyeliğine onay vermesi gerekiyor.

Macaristan Başbakanı Viktor Orban, sosyal medya hesabında yaptığı paylaşımda, İsveç’in NATO üyeliğini görüşmek üzere İsveçli mevkidaşı Ulf Kristersson’a davet mektubu gönderdiğini söyledi.

Reuters’ın aktardığına göre 18 Ocak’ta konuşan Macaristan Başbakanı Viktor Orban’ın özel kalem müdürü Gergely Gulyas “İsveç onlara güvenimizi artırmak; kendilerini müttefikimiz ve dostumuz olarak görmemiz için hiçbir adım atmıyor. Sanki NATO üyeliği öncelikleri değil gibi” diye konuşmuştu.

Gulyas, “İsveç Başbakanı veya Dışişleri Bakanı bizi arayıp Macaristan Parlamentosu’nun çekincelerinin neler olduğunu sormalı” demişti.

Öte yandan Orban hükümeti, İsveç’e onay verme konusunda sona kalmayacaklarını da söylemişti.

Fakat Macaristan Parlamentosu şu anda kış arasında. Meclisin Şubat ortası toplanması bekleniyor.

Diğer NATO üyelerine kıyasla Rusya ile daha iyi ilişkilere sahip Macaristan, Finlandiya’nın üyeliğine de Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın “Finlandiya NATO’ya üye olabilir” açıklamasından 10 gün sonra onay vermişti.